Nhiều điểm mới tích cực

Sau một thời gian tiếp thu nhiều ý góp ý, Bộ Xây dựng đã sửa đổi, bổ sung vào Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) với nhiều nội dung tích cực, cụ thể: Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã xây dựng mới Chương V, về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, trên cơ sở nâng cấp, bổ sung nhiều quy định hợp lý của Nghị định 69/2021/NĐ-CP quy định diện tích căn hộ tái định cư không được thấp hơn diện tích căn hộ tối thiểu 25m2, mà trong những năm qua nhiều địa phương đã quy định “suất tái định cư” lớn hơn mức diện tích tối thiểu này, điển hình như TP Hồ Chí Minh quy định là 30m2.

Tương tự, Điều 43, 81 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã bỏ quy định bất hợp lý tại khoản 5 Điều 13, khoản 2 Điều 16, khoản 4 Điều 26 Luật Nhà ở 2014 và khoản 1, khoản 2 Nghị định 100/2015/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 1 Nghị định 49/2021/NĐ-CP), không còn bắt buộc chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại từ 10 ha (hoặc từ 2 ha) trở lên tại các đô thị từ loại 3 (từ loại 1) trở lên phải dành 20% diện tích đất ở trong dự án để xây dựng NƠXH, bởi lẽ không phải dự án nhà ở thương mại nào cũng phù hợp để xây dựng NƠXH, nhất là dự án nhà ở thương mại trung cấp, cao cấp và để bảo đảm quyền tự chủ kinh doanh, tự do lựa chọn sản phẩm nhà ở của DN BĐS theo quy định tại Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2014, 2020 về quyền của DN.

Một số quy định trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) còn chưa phù hợp với thực tế

Khoản 6 Điều 7 và khoản 1 Điều 81 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) tiếp tục quy định khi lập, phê duyệt quy hoạch, yêu cầu bắt buộc UBND cấp tỉnh phải bố trí quỹ đất dành để phát triển NƠXH tương tự như khoản 1 Điều 56 Luật Nhà ở 2014. Đây là điều kiện tiên quyết để thực hiện phát triển NƠXH.

Chương VI Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã bổ sung Mục 3 quy định mới về phát triển nhà lưu trú công nhân trong KCN và Mục 4 quy định về phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang để giải quyết nhu cầu nhà ở rất cấp bách cho công nhân, người lao động, chuyên gia làm việc tại các KCN và sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ - chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, viên chức, công nhân, người làm công tác cơ yếu thuộc Quân đội và Công an Nhân dân hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, đang phục vụ tại ngũ.

Khoản 5 Điều 75 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định người thu nhập thấp đô thị, công nhân, lao động KCN, cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ lực lượng vũ trang được hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để mua, thuê mua NƠXH hoặc xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở, đã khắc phục “bất cập” của khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 không quy định tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định được cho cá nhân, hộ gia đình vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua NƠXH. Ngoài ra, Khoản 1 Điều 152 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) bổ sung quy định mới, rạch ròi về việc thu phí bảo trì nhà chung cư thành một Điều riêng (Điều 153) để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các chủ sở hữu.

... nhưng vẫn còn hạn chế

Điều 25, 26 đã không còn sử dụng các khái niệm gây tranh cãi như: sở hữu nhà chung cư có thời hạn, “gia hạn thời hạn sở hữu” như trong các dự thảo trước đây. Nhưng lại thay thế bằng quy định về quyền sở hữu chấm dứt khi có thông báo phá dỡ nhà chung cư, UBND cấp tỉnh thông báo về việc phá dỡ nhà chung cư thì quyền sở hữu ghi trong Giấy chứng nhận đã cấp cho chủ sở hữu không còn giá trị pháp lý hoặc xử lý nhà chung cư khi chấm dứt quyền sở hữu... mà thực chất là Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) vẫn giữ quan điểm sở hữu nhà chung cư có thời hạn. Nên rất cần phải được tiếp tục xem xét thận trọng những quy định này để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định pháp luật, đồng thời để cho  chủ sở hữu g cư yên tâm, không làm phát sinh tâm lý bất an trong xã hội.

Theo Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm